Op woensdag 18 december vond in Utrecht de tweede editie van het Stateless Stories Café plaats. Dit evenement, georganiseerd door het Stateless Rights Collective (SRC) in samenwerking met het ASKV en ISI, bracht staatloze mensen, professionals, politici en andere geïnteresseerden samen. Het café bood een platform om ervaringen te delen en meer inzicht te krijgen in de uitdagingen waarmee staatloze mensen in Nederland worden geconfronteerd.
In de middag stroomde de Social Impact Factory in Utrecht langzaam vol. Hulporganisaties, gemeentemedewerkers en staatloze mensen kwamen samen om te praten over staatloosheid. Wanneer is iemand staatloos, en wat betekent dat voor het leven van die persoon?
Na een openingswoord van Hafsa werd dieper ingegaan op de cijfers achter staatloosheid. Zo zijn er in Nederland ongeveer 30.000 staatloze mensen of mensen met een nationaliteit onbekend, al wordt aangenomen dat dit cijfer in werkelijkheid hoger ligt. Met stellingen konden aanwezigen hun kennis over staatloosheid testen. Wat is het verschil tussen ongedocumenteerd zijn en staatloos zijn? Krijgen kinderen van staatloze ouders die in Nederland geboren zijn de Nederlandse nationaliteit? Achter elk cijfer schuilt een uniek mens met een eigen verhaal. Dit werd treffend geïllustreerd door Hozifa en Abdulqadir, die hun ervaringen deelden. Hozifa, met een Palestijnse achtergrond, groeide op in Syrië. Abdulqadir, van Rohingya-afkomst, groeide op in Saudi-Arabië. De zaal luisterde ademloos naar hun persoonlijke verhalen.
Erkenning krijgen
“Voor de meesten van jullie is het hebben van een paspoort de normaalste zaak van de wereld. Maar voor ons is het alles wat we willen,” vertelde Hozifa. “Elke dag denken we alleen maar aan het krijgen van een nationaliteit, zodat we verder kunnen met ons leven. Om erkend te worden als staatloos, moet je een lang proces doorlopen dat je hele leven op pauze zet. Je moet bewijzen dat je nergens bij hoort, en instanties geloven je vaak niet.”
Een route voor staatlozen naar een verblijfsvergunning is de buitenschuld procedure, maar een belangrijke voorwaarde is dat de DTenV (Dienst Terugkeer en Vertrek) aan jouw houding moet kunnen zien dat je bereid bent het land te verlaten (hoewel dat vaak niet mogelijk is). Bij de minste twijfel kunnen zij de procedure stopzetten. Dit overkwam iemand die Nederlandse les volgde; dit werd door de DTenV gezien als een teken dat hij zich niet wilde terugtrekken, wat leidde tot de stopzetting van zijn procedure. “Die onzekerheid en de angst om een fout te maken waardoor je niet meer geloofd wordt, zijn ontzettend stressvol,” vertelde Hozifa.
De persoonlijke verhalen maakten diepe indruk, wat bleek uit de vele vragen tijdens de Q&A. De aanwezigen wilden meer weten over de ervaringen van Hozifa en Abdulqadir, en bespraken manieren om oplossingen te vinden. Mooie discussies ontstonden tussen aanwezigen en staatloze mensen van SRC. Hoe kunnen we de regels aanpassen zodat staatloze mensen een normaal leven kunnen leiden? En wie draagt die verantwoordelijkheid – politici, gemeenteambtenaren of medewerkers van de DTenV?
Begrip creëren
De twee uur in het café vlogen voorbij, maar er was nog ruimte om na te praten. Onder het genot van heerlijke snacks, zoals baklava en andere zoetigheden, kregen de aanwezigen de kans om met SRC-leden in gesprek te gaan. Er werd veel geleerd, inspiratie opgedaan en gelachen. Het evenement toonde aan hoe belangrijk zulke bijeenkomsten zijn. Pas door elkaar te ontmoeten en in gesprek te gaan, ontstaat écht begrip.
Wil jij of jouw organisatie er de volgende keer ook bij zijn? Houd onze website en socials in de gaten! Meer weten over SRC? Bezoek de pagina over het Stateless Rights Collective of kijk op https://statelessrightscollective.nl/.