Het scheelde maar weinig, of Uganda had enkele jaren geleden de doodstraf ingevoerd voor homoseksuelen. Dat neemt niet weg dat het er voor LHBT-ers levensgevaarlijk is. Vluchtelingen uit landen die vijandig zijn ten opzichte van anders geaarden, bevinden zich in een moeilijke situatie. Dit is het verhaal van Isaac, maar ook het verhaal van vele anderen.
Het komt vaak voor dat LHBT-ers in hun eerste asielprocedure niet geloofd worden als het gaat om hun geaardheid. Vanuit hun culturele achtergrond hebben ze moeite om te verklaren over aspecten als zelfacceptatie en bewustwording van hun geaardheid. Ook Isaac overkwam dit, nu bijna vier jaar geleden: de IND vond zijn verhaal niet geloofwaardig. Hij kon zich niet goed uiten over zijn gevoelens als LHBT-er en kreeg een lang gehoor met moeilijke vragen. De rechtbank verklaarde het ingediende beroep ongegrond.Isaac is nu al meer dan twee jaar cliënt bij ASKV. Hij heeft psychologische klachten overgehouden aan alles wat hij heeft meegemaakt, en nog steeds droomt hij dat mensen hem achterna zitten. Een lichtpunt in zijn bestaan: sinds een jaar of twee heeft hij een lieve vriend, die ook Ugandees is en hem goed begrijpt en steunt. Op basis van dit nieuwe feit heeft hij afgelopen zomer opnieuw asiel aangevraagd.
Isaac heeft met ASKV al geruime tijd gewerkt aan de voorbereiding, o.a. door samen zijn verhaal op papier te zetten, omdat hij door zijn beperkte opleidingsniveau niet goed kan verklaren. Ook zijn er verklaringen ingebracht van o.a. zijn partner, begeleiders, arts en LHBT-organisaties. Zo goed als mogelijk werd Isaac door ASKV voorbereid op het gehoor, waarvan bekend is dat hier alles van afhangt bij een aanvraag.
Aan het rapport te zien duurde dit gehoor niet lang – IND stelt lang niet zoveel vragen als bij een eerste asielaanvraag. Toch was duidelijk terug te lezen dat Isaac echt zijn best had gedaan om de vragen uitgebreid te beantwoorden. De IND heeft zijn aanvraag echter afgewezen, omdat hij volgens hen niet voldoende kon verklaren over de inhoud van zijn relatie, de gesprekken die ze voerden en over de achtergrond van zijn partner. Wel verklaarde hij over de dingen die hij met zijn partner samen doet, de cadeautjes die hij krijgt en de geborgenheid en steun die hij bij zijn partner vindt. Dat vond de IND te oppervlakkig.
Samen met zijn advocaat ging Isaac in beroep tegen deze beslissing. Alle hoop was nu gevestigd op het onafhankelijke en rechtvaardige oordeel van de rechter. Ter ondersteuning werden verschillende getuigen opgeroepen: zijn partner, verschillende mensen van LHBT-organisaties waar hij bij betrokken was en de begeleider van ASKV. De rechtbank luisterde met weinig interesse naar de getuigenis van de Ugandese partner, het ging om immers om de verklaringen van Isaac zelf. Helaas slaagde Isaac er niet in een betere verklaring af te leggen dan hij in het gehoor al had gedaan. We bleven hoop houden, tot het moment dat we de uitspraak binnenkregen. De rechter stelde de IND in het gelijk en vond het aannemelijker dat er sprake was van een vriendschapsband dan van een liefdesrelatie.
Isaac was ontroostbaar toen hij dit hoorde, hij weet niet wat hij nog kan doen om zijn geaardheid te ‘bewijzen’. Het hoger beroept loopt nog, maar daar durft Isaac weinig van te verwachten. Gelukkig kan hij nog altijd rekenen op zijn vriend, maar dat maakt zijn toekomstperspectief hier in Nederland niet minder onzeker. Voor nu bekijken we opnieuw de juridische mogelijkheden voor Isaac, in de hoop dat hij hier een toekomst kan opbouwen, samen met zijn vriend.
(foto: Cecilie Johnsen via Unsplash)