Op donderdag 25 juli 2024 vond het allereerste Stateless Stories Café plaats in Ru Paré. Een event, georganiseerd door het Stateless Rights Collective (SRC) in samenwerking met het ASKV en ISI, waar staatloze mensen, professionals en andere geïnteresseerden elkaar kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen delen en meer kunnen leren over de uitdagingen waarmee staatloze mensen in Nederland worden geconfronteerd.
Hoe ziet je leven er eigenlijk uit als je staatloos bent?
Tijdens de eerste editie van het Stateless Stories Café kwamen meer dan dertig staatloze mensen en professionals van diverse hulporganisaties, o.a. het Rode Kruis Amsterdam, Stichting Vluchtelingenkind en Amsterdam City Rights, bij elkaar om het met elkaar te hebben over staatloosheid en wat het precies betekent je als je geen nationaliteit hebt. Want hoe word je eigenlijk staatloos? En hoe ziet je leven eruit als je niet kunt bewijzen wie je bent en waar je vandaan komt?
Ervaringsdeskundigen Hozifa (Palestina), Ahmed (Rohingya) en Viktoria (Sovjet-Unie) trapten de middag af met hun persoonlijke verhaal. Daarnaast werden ook de cijfers over staatloosheid in Nederland gepresenteerd. Daarna kon het ontmoeten beginnen, onder het genot van verse pizza en hapjes uit verschillende culturen. Vooral de obstakels die staatloze mensen ervaren kwamen veel aan bod, zoals het ontbreken van reisdocumenten, de moeilijkheden rondom naturalisatie en het gebrek aan basisrechten zoals toegang tot werk, onderwijs en gezondheidszorg.
Drie generaties lang op de vlucht
Ook de 25-jarige Abdulqadir deelt zijn verhaal vanuit SRC graag met anderen om meer bewustwording te creëren over staatloosheid. Hij is Rohingya, een moslimminderheid uit Myanmar. Zij worden daar niet erkend als staatsburger en zijn daarom staatloos. Al drie generaties lang zijn Abdulqadir en zijn familie hun “thuisland” ontvlucht. Abdulqadir: “Mijn opa vluchtte te voet naar Saudi Arabië tijdens een van de vele genocides op de Rohingya in Myanmar. In Saudi Arabië groeide ik, net als mijn vader, staatloos op. Uiteindelijk ben ik in Nederland geëindigd, waar ik nu een asielaanvraag heb lopen. Met verblijfspapieren hoop ik dat ik hier iets kan opbouwen, want op dit moment heb ik het gevoel dat ik nergens echt thuishoor.”
“Ook wij hebben mensenrechten die beschermd moeten worden”
Met SRC wil Abdulqadir een stem zijn voor zijn volk: “Ik wil iets doen. Een verandering teweeg brengen, al is het maar een kleine. Want ik gun de nieuwe generatie een beter leven.” Naast het naar buiten brengen van de vervolging van de Rohingya, wil hij ook voor de rechten van andere staatloze mensen wereldwijd opkomen. Want ondanks de uiteenlopende achtergronden, hebben ze ook veel gemeen. Abdulqadir: “Staatloze mensen lopen overal ter wereld tegen dezelfde obstakels aan. We begrijpen elkaar, want het leven als staatloos persoon is niet makkelijk. Je mag bijvoorbeeld geen bankrekening openen of werken. Ook mag ik mijn opleiding, die ik met geluk door een tijdelijk identiteitsdocument kon volgen, niet afmaken. Met SRC kunnen we als groep laten we zien dat wij er zijn en dat, ook wij, mensenrechten hebben die beschermd moeten worden.”
Tijdens het Stateless Stories Café merkt Abdulqadir op dat mensen vaak wel weten wat staatloosheid is, maar niet weten wat het écht betekent voor iemands leven. “Iemand ontmoeten en het gesprek aangaan is dan toch anders. Ze horen dan ook de diversiteit aan verhalen en achtergronden.”
Nieuwe samenwerkingen
We kijken terug op een geslaagde middag en hopen dat de nieuwe connecties die zijn ontstaan zullen leiden tot verdere samenwerking en positieve veranderingen in het leven van staatloze mensen. De allereerste editie is in ieder geval al een mijlpaal voor SRC als dé organisatie voor staatloze mensen in Nederland. Abdulqadir: “De volgende keer hopen we dat er ook politici komen, dat zijn de mensen die echt de macht hebben om de mensenrechten van staatloze mensen te beschermen.”
Meer weten over SRC? Ga dan naar de pagina over het Stateless Rights Collective.