De Europese Commissie presenteert een nieuw wetsvoorstel dat het terugkeerbeleid voor afgewezen asielzoekers aanzienlijk aanscherpt. Het voorstel maakt onder meer de oprichting van uitzetcentra buiten de EU mogelijk en introduceert sancties, zoals geldboetes, voor wie niet meewerkt aan terugkeer. Dit is zorgwekkend, omdat het een kwetsbare groep mensen criminaliseert.
ASKV ziet dit als een verontrustende ontwikkeling. Terugkeer is een complex proces en veel mensen kunnen simpelweg niet terugkeren vanwege gevaar, gebrek aan diplomatieke overeenkomsten of omdat hun land hen niet erkent. In plaats van dit te erkennen, maakt het wetsvoorstel het mogelijk om bijvoorbeeld geldboetes uit te delen, of identiteits- of reisdocumenten in te nemen als ze niet meewerken aan hun eigen vertrek. Iemand die geen misdaad heeft gepleegd, hoort niet gestraft te worden!
Het idee om afgewezen asielzoekers op te sluiten in centra buiten de EU is ronduit zorgwekkend. Wie controleert daar de omstandigheden? Wie garandeert dat mensen niet blootgesteld worden aan willekeur, geweld of uitbuiting? De geschiedenis heeft laten zien dat dergelijke constructies, zoals in Libië, leiden tot ernstige mensenrechtenschendingen. Dit wetsvoorstel dreigt die fouten te herhalen.
“Wij hebben de plicht om op te komen voor mensen die niet worden gehoord en te bouwen aan een samenleving waarin iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan,” zegt Erik Rouw, directeur-bestuurder van ASKV. “Dit wetsvoorstel doet daar afbreuk aan: in potentie criminaliseert dit een groep kwetsbare mensen, dat is onacceptabel.”
ASKV roept Europese beleidsmakers op om deze maatregelen te herzien. Mensen straffen of opsluiten lost niets op en maakt hun situatie alleen maar uitzichtlozer. Een rechtvaardig asielbeleid moet gebaseerd zijn op bescherming en perspectief, niet op repressie en uitsluiting.